پهلوان کیست و پهلوانی چیست؟

پهلوان کیست و پهلوانی چیست؟   

---

 

ورزش، فرهنگ و آیین پهلوانی که خاستگاه آن ایران زمین است، دیرزمانی است که تربیت جسم و جان مردمان این مرزوبوم را برعهده دارد و همواره ایرانیان را در نشاط و آمادگی رزمی و دفاعی نگهداشته است.

زورخانه علاوه بر محل اجرای برنامه های ورزشی و حرکات فیزیکی ورزش باستانی مانند میل، چرخ، کباده، سنگ، شنا و .... و اجرای آیین های نمایشی و نمایشهای آیینی و همچنین مراسم نیایش های ملی، دینی و مذهبی، از گذشته های دور، اولین شورای حل اختلاف محلی، اولین شورا و انجمن محلی، اولین مرکز تامین اجتماعی و مکانی برای نشست هایی جهت تصمیم گیری ها و تصمیم سازی های مهم منطقه ای نیز بوده است.

متاسفانه به مرور زمان و با ورود رشته های ورزشی وارداتی از نقاط مختلف جهان به کشورمان، این رشته ورزشی، فرهنگی و هنری به رکود کشیده شد و البته غفلت مسئولان و مدیران مستقیم و غیرمستقیم مرتبط با این حوزه نیز بی تاثیر نبود و حال آنکه در مقابل رشته های ورزشی که با خود فرهنگ بیگانه را وارد کشور کردند روزبروز رشد و توسعه داشتند.

امروزه فرهنگ، آیین و ورزش پهلوانی و زورخانه ای به حاشیه رانده شده و تنها از آن بعنوان یک برنامه فانتزی و حرکات نمایشی استفاده می کنند.

فرهنگ، آیین و ورزش پهلوانی و زورخانه ای که روزگاری برای ایجاد نشاط و سلامتی جسمی و روحی مردم ایران بویژه جوانان میهن و بمنظور ایجاد و برقراری آمادگی رزمی و توان دفاعی مورد توجه مدیران و مسئولان بود امروزه می رود تا به فراموشی سپرده شود و ما ایرانیان چقدر راحت از ارزشها و داشته های گرانسنگ خود می گذریم و از آنها عبور می کنیم.

اگر با دقت هرچه بیشتر حرکات فیزیکی ورزشکاران این رشته در هنگام میل گیری، کباده زنی، سنگ گیری، پازنی، چرخ زدن، شنا رفتن و....  از نظر بیومکانیک ورزشی مورد بررسی قرار گیرد این نتیجه بدست خواهد آمد که مجموعه اندام های بدن انسان که نیازمند ورزیده شدن است تحت پوشش قرار می گیرند و تنها با پرداختن به این رشته می توان نیازهای بدن را برآورده ساخت.

همانگونه که از نامش پیداست زورخانه محلی برای پرورش و به نمایش گذاشتن زور و یا همان قدرت و نیرو بود اما برخی به اشتباه گمان می کنند منظور از زور فقط زور جسمانی است که باید بگوییم این گروه در اشتباه بسر می برند زیرا منظور از زور و زورخانه تنها زور بازو و قدرت بدنی نیست بلکه زورمندی روحانی نیز مد نظر است.

ایرانیان از قدیم الایام به زورخانه ها می رفتند تا از دو بعد جسمانی و روحانی زورمند شوند و توجه به دو بعد حرکات فیزیکی و فراگیری مرام و منش پهلوانی در این رشته ورزشی و آیینی ارزشمند، نشان دقیقی از این مدعا می باشد.

این موضوع می تواند منبع بسیار خوبی برای پژوهشهای علمی دانشجویان کشور باشد و از این طریق علاوه بر شناسایی دقیق تر، ارزشهای برجسته داشته های کشورمان نیز به ظهور و ثبوت برسد.

در بعد هنری نیز این رشته از نکات برجسته ای برخوردار است؛ هنرهای سنتی که شامل: معماری سنتی، موسیقی سنتی، نمایش های آیینی و هنرهای صناعی که همان صنایع دستی است در این رشته وجود دارد.

معماری سنتی: شامل بافتهای معماری سنتی و تکنیکهای هنر معماری سنتی که در ساخت بناهای زورخانه ها در نقاط مختلف کشور بکار رفته است.

موسیقی سنتی: ضرب، زنگ و نوای مرشد در هنگام ورزش کردن باعث می شود تا ورزشکار باستانی در چارچوب بیت، ریتم و هارمونی حرکات خود را به انجام برساند و این از افتخارات این رشته فرهنگی، هنری و ورزشی است که در عمق تاریخ ایران سابقه دارد.

نمایشهای آیینی: قبل، بعد و در هنگام انجام حرکات ورزشی در گود زورخانه، نمایشهای آیینی و آیین های نمایشی از سوی ورزشکاران به ویژه شخص میاندار انجام می شود که از بعد هنری حائز اهمیت است.

هنرهای صناعی (صنایع دستی): آلات و ابزار ورزشی در این رشته مانند میل، سنگ، کباده تخته ی شنا، لباس ورزشکار، آویزه ها و آرایه های دیواره های معماری داخلی زورخانه مجموعه ای از محصولات هنرهای سنتی و صنایع دستی است.

ورزش های پهلوانی و زورخانه ای توجه ویژه ای به پرورش جسم و جان بطور همزمان دارد و این امر باعث می شود که ورزشکاران این رشته، در پندار، گفتار و کردار خود اهل مراقبه و مثبت گرا باشند و در دامن تعالیم آن از اخلاق و رفتار فردی و اجتماعی مطلوبی برخوردار شوند.

جالب است بدانیم که دلیل شهرت و ماندگاری نام و یاد پهلوان پوریای ولی اخلاق، مرام و منش او بود.

پوریای ولی حریف خود را زمین نزد تا پهلوان شود بلکه به خاطر مرام و منش نیکو و انسانی که داشت، خود را زمین زد و پهلوان شد.

او جسم خود را به زمین زد اما در مقابل روح خود را بالا برد و نام و یاد او برای همیشه بعنوان یک پهلوان جاودان باقی ماند.

در روزگاری که ما زندگی می کنیم به دلایل مختلف با بحران اخلاقی در جامعه روبرو شده ایم و لازم است تا با طراحی و اجرای برنامه های فرهنگی، هنری و ورزشی مرام و منش پهلوانی در سطوح و اقشار مختلف جامعه اشاعه و گسترش دهیم.

به همین دلیل لازم است تا همه کسانی که یک یا دو و یا سه خصلت فرهنگ و آیین پهلوانی را در زندگی روزمره خود جاری و ساری می سازند را مورد تجلیل و پاسداشت قرار دهیم تا عناصر هویت بخش فرهنگ پهلوانی هر چه بیشتر در لایه های مختلف اجتماع در ابعاد نظری و عملی توسعه و گسترش یابد.

هرگز نباید افرادی که فقط جسم خود را پرورش داده اند و دارای اندام جسمی قوی و بازوها و سینه های ستبر هستند اما از مرام، فرهنگ و آیین پهلوانی برخوردار نیستند را پهلوان بدانیم بلکه تنها کسانی شایسته کسب عنوان پهلوانی هستند که سالها در جهت تربیت جسم و جان بطور همزمان کوشیده اند و صاحب مرام و منش پهلوانی شده اند و به عناصر هویت بخش فرهنگ و آیین پهلوانی در نظر و عمل احترام می گذارند.

نیروهای جان برکف آتش نشانی که با گذشتن از سلامتی و حتی جان خویش موفق به نجات جان انسانها می شوند، منجیان غریقی که بر اثر فشار ناشی از سنگینی عملیات نجات جان افرادی که در حال غرق شدن هستند، سلامتی و جان خود را از دست می دهند، نیروهای یگانهای حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی و جنگلها، میراث فرهنگی و همچنین پرسنل فداکار بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی، هلال احمر، رسانه ملی و همه اقشار زحمت کشی که فراتر از حیطه و وظایف سازمانی و تشکیلاتی و در حد ایثار به فعالیت های حرفه ای خود می پردازند را می توان مشمول عنوان پهلوانی دانست.

 ادامه دارد...